Czy umysł ludzki jest czystą kartą?

-Tytułem wstępu można zadać pytanie o zakres teorii ewolucji: czy nasze mechanizmy i predyspozycje psychiczne podlegają wyjaśnieniom ewolucyjnym? Główne tezy wykładu będą uszczegółowieniami odpowiedzi pozytywnej na to pytanie. Oznacza to, że odrzucimy pogląd, iż ciało człowieka jest produktem ewolucji, a jego umysł wyłącznym produktem jakiś innych sił kauzalnych, np. czynników środowiskowych i kulturowych – tymi słowami Doktor rozpoczął swój 1,5-godzinny wywód.

W pierwszej części została przedstawiona struktura umysłu i dwa konkurencyjne poglądy. Pierwszy z nich zakładał, że umysł ludzki jest czystą kartą, gdzie nasze mechanizmy i predyspozycje psychiczne są ukształtowane poprzez środowisko, a ewolucja ‘wyposażyła’ nas jedynie w ogólny mechanizm uczenia się. Natomiast drugi pogląd zakładał, iż umysł ludzki jest szczegółowo zapisany przez dobór naturalny i płciowy w okresie kształtowania się gatunku homo sapiens sapiens- jak wyjaśniał doktor Załuski.

– Osobiście obstaję przy tym, że tabula rasa nie istnieje i nasz umysł nie jest czystą kartą. Przecież każdy z nas po urodzeniu ma już jakieś doświadczenia, rozpoznajemy głos matki. Nasz umysł natychmiast po urodzeniu zawiera już struktury pierwotne np. struktury lingwistyczne. – mówi Michał, student I roku Zdrowia Publicznego.

W kolejnej części zostały poruszone zachowania moralne. Gdzie i tu zderzyły się dwa rywalizujące ze sobą poglądy: moralność jako fasada i moralność jako rozwinięcie ewolucyjnie ukształtowanych prospołecznych skłonności.

– Teoria moralności jako fasady nie tłumaczy skąd bierze się nasza siła i wola do przeciwstawienia się naszej rzekomo fundamentalnie egoistycznej i antyspołecznej naturze – argumentował dr Załuski.

Natomiast w ostatniej części wyjaśnione zostały poziomy racjonalności i jej ograniczony charakter.

Spotkanie zostało zakończone refleksją końcową, którą doktor skierował do studentów: czy teoria ewolucji prowadzi do odrzucenia antropocentryzmu – dualizmu zwierzęta – człowiek?

– Teza antropocentryzmu może być fałszywa, ale jej fałszywość nie wynika bezpośrednio z teorii ewolucji – podpowiedział żakom dr Wojciech Załuski.

Zapraszamy na kolejny wykład, który odbędzie się 16 grudnia 2009 roku, a tematem kolejnego spotkania nadal będzie Teoria ewolucji zestawiona tym razem z religią.

Cykl wykładów "Nauka i wielkie pytania" jest efektem współpracy WSIiZ i Centrum Kopernika. Trwa ona od lutego 2009 roku. Jej głównym celem jest prowadzenie badań interdyscyplinarnych w różnych obszarach wiedzy oraz podejmowanie wszelkich działań związanych z problematyką współczesnej cywilizacji i rozwojem człowieka