Monografia umożliwia zainteresowanym osobom wyjaśnienie sobie różnych wątpliwości dotyczących działania systemu. Książka prowadzi bowiem czytelnika przez świat współczesnej akademii w naszym kraju poczynając od jej średniowiecznej tradycji, łącznie z jej współczesnym wcieleniem w postaci Procesu Bolońskiego, aż do bieżących, aktualnych uwarunkowań działania szkół wyższych. Autorzy tej pracy zbiorowej analizują stan prawny uwzględniając kwestie modelowe i ustrojowe, wraz z zasadą autonomii uczelni oraz mieniem i regułami finansowania. Ale w poszczególnych rozdziałach odnajdujemy także powiązane ze sobą zagadnienia dotyczące kadry akademickiej oraz studiów i studentów, a także studiów doktoranckich i doktorantów, z włączeniem problematyki odpowiedzialności dyscyplinarnej. Organizacja badań naukowych, parametryzacja, postępowanie akredytacyjne oraz internacjonalizacja studiów i badań naukowych znajdują swoje miejsce w pozostałych rozdziałach. Kontekst scharakteryzowany jest m.in. poprzez demograficzne uwarunkowania działania uczelni. Książka stanowi zatem wartościowe źródło przedstawiające w wyczerpujący sposób aktualne zagadnienia szkolnictwa wyższego we naszym kraju.
Biorąc pod uwagę działanie w Polsce ponad 400 szkół wyższych (z których znaczna część jest niepubliczna) oraz wciąż wysoki, przy malejącej liczbie młodzieży, stopień skolaryzacji na poziomie wyższym, niezależnie od ogólnie głoszonych idei potrzeby przejścia do gospodarki opartej na wiedzy (niemożliwej bez znaczącego udziału szkół wyższych i kształcenia w szkołach wyższych), podjęta problematyka jest ważna – i ma znaczenie praktyczne. Jednocześnie książka jest na rynku wydawniczym oryginalna, nie mając pełniejszego odpowiednika (…) Takie kompendium może – i powinno – być atrakcyjne dla czytelników, którymi mogą być, poza naukowcami zajmującymi się nauką, szkolnictwem wyższym i politykami publicznymi w tym zakresie, członkami, pracownikami i współpracownikami centralnych kolegialnych ciał ze sfery nauki i szkolnictwa wyższego oraz osobami pełniącymi funkcje kierownicze i pracującymi w administracji uczelni publicznych i niepublicznych, nauczyciele akademiccy, jak również doktoranci i studenci, zwłaszcza działający w ramach samorządu odpowiednio doktorantów i studenckiego.
Wśród wątków poruszanych w publikacji możemy wymienić m.in.
• demograficzne uwarunkowania przyszłości szkolnictwa wyższego w polsce
• prawno-społeczne warunki powstawania i likwidacji szkół wyższych w polsce
• rozważania na temat autonomii szkół wyższych
• mienie i finanse szkół wyższych
• uwarunkowania kariery nauczycieli akademickich
• organizacja i prowadzenie badań naukowych w szkole wyższej
• problemy związane z kompleksową oceną jednostek naukowych w polskim szkolnictwie wyższym
• postępowanie akredytacyjne w szkolnictwie wyższym
Projekt, którego finałem jest książka: „Szkolnictwo wyższe w Polsce. Ustój – prawo – organizacja” został wsparty finansowo ze środków na działalność statutową Wydziału Administracji i Nauk Społecznych WSIiZ. Kierownikami projektu byli: Prof. dr hab. Stanisław Waltoś oraz dr Andrzej Rozmus (równocześnie redaktorzy naukowi publikacji). Autorami publikacji byli głównie pracownicy naukowo-dydaktyczni WSIiZ. Głównym „administratorem” projektu był Zakład Badań nad Szkolnictwem Wyższym WSIiZ. Projekt był realizowany w latach 2015-2016.
